1 - راضي به قضا بودن همنشين نيكويي است ، دانايي ميراث شريفي ايت ، خوش خُلقي زيوَر است و فكر آينه .

2 – بهترين تقوا ، تظاهر نكردن به آن است .

3 – ايمان روي چهار ستون استوار است : صبر ، باور ، عدالت و تلاش .

4 – هيچ شرفي بالاتر از دين ، هيچ عزتي با ارزش تر از پرهيزكاري ، هيچ پناهگاهي بهتر از دين و شفيعي نجاتبخش تر از توبه نيست .

5 – گناه نكردن از پاكدامني است .

6 – با تحمل سختي ، بزرگي پديد مي آيد ، با رفتار پسنديده دشمن شكست مي خورد ، و با شكيبايي در مقابل جاهلان ، كمك رسانان بسيار شوند .

7 – اگر بر دشمنت پيروز شدي ، به شكرانه ي اين توانايي ، او را ببخش .

8 – هنگام برخورداري از نعمت هاي خداوند ، بسيار شاكر باشيد تا ديگر نعمت ها نيز نصيبتان گردد .

9 – سخاوتمند باش بدون آنكه اسراف كني . ميانه رو باش و سختگيري نكن .

10 – خود پسندي مانع از آن مي شود كه چيز زيادي بدست آوري .

11 – خويشتنداري دو گونه است : خويشتنداري در برابر آنچه خوشايند تو نيست و خويشتنداري در برابر آنچه مورد علاقه ي توست .

12 – كسي كه به دليل اعمال و رفتارش عقب مانده باشد ، مقام و منزلت او را جلو نمي برد .

13 – با مردم چنان رفتار كنيد كه اگر مرديد بر مُردن شما بِگريند و اگر زنده مانديد ، خواستار معاشرت با شما باشند .

14 – اگر مدت و رفتار عمر را ببينيد ، آن را ارزو نخواهيد كرد .

15 – نا توان ترين فرد كسي است كه نتواند دوست بيابد ، و از او ناتوانتر كسي است كه دوستش را از دست بدهد .

16 – ميان شما و موعظه ، پرده اي از غفلت است .

17 – كسي كه از عمل ديگران شاد شود ، مانند كسي است كه در عمل آنها شريك باشد .

18 – سلامت جسم ، از كمي حسادت است .

19 – تند خويي نوعي ديوانگي است ، زيرا موجب پشيماني است . اگر تند خو پشيمان نشود ، ديوانگي او پابرجا خواهد ماند .

20 – (حضرت علي (ع) خطاب به يكي از اصحاب فرمود) : خداوند تو را بيمار ساخت تا گناهانت را بشويد . پس بيماري پاداشي است كه گناهان را مي شويد .

21 – كسي كه از حقّ خود بگذرد ، سرزنش نمي شود ، سرزنش از آنِ كسي است كه به حق ديگران توجه كند .

22 – كسي كه به خاطر مشكلات دنيايي اندوهگين شود ، نسبت به مشيت خدا خشمگين شده است .

23 – يكي از كفاره هاي كناه كبيره ، رسيدن به داد مظلوم و شاد كردن دل غمگين است .

24 – در نظر خداوند اندوه به سبب گناهان و بدي ها ، بهتر از محسناتي است كه موجب خودبيني و غرور مي شود .

25 – خداوند بندگاني دارد كه آنها را خاصِّ نعمت رساندن به ديگران آفريده است .

26 – كسي كه امور ميان خود و خدا را اصلاح كند ، خدا امور ميان او و مردم را اصلاح خواهد كرد و كسي كه امور آخرتش را اصلاح كند خدا امور دنيايش را اصلاح خواهد كرد .

27 – آرزو نداشتن بالاترين ثروت هاست .

28 – كسي كه شيفته و دلبسته ي دنياست ، به واسطه ي سه چيز اسير است :

اندوهي كه از او جدا نمي شود ، طمعي كه دست از او بر نمي دارد ، آرزويي كه به آن نمي رسد .

29 – دانا كسي است كه مردم را از كَرَم و رحمت خدا مأيوس نكند .

30 – دوستي كردن ، نيمي از خرد است و اندوه و گرفتاري نيمي از پيري .

31 – براي مؤمن سه زمان وجود دارد :

زماني كه در آن با پروردگارش راز و نياز مي كند ، زماني كه در آن امرارمعاش مي كند و زماني كه خود را در لذت بردن از خوشي هاي حلال آزاد مي گذارد .

32 – اگر عقل به مرتبه ي كمال برسد سخن كوتاه خواهد شد .

33 – هر ظرفي پر مي شود ، مگر ظرف دانش كه هر چه در آن بريزي جادار تر مي شود .

34 – انديشه ي پير را بيشتر از قدرت جوان دوست دارم .

35 – كسي كه بداند گفتارش برخاسته از اعمالش است ، كم مي گويد ، مگر در مورد آنچه مصمم باشد و مهم بداند .

36 – ادب بهترين ميراث ، و مشورت بهترين پشتيبان است .

37 – ادب و آراستگي تو را همان بس كه از آنچه براي ديگري بد مي داني ، خود دوري كني .

38 – به سخن كسي كه مورد اعتماد توست بدبين مباش .

39 – بزرگترين زشتي آن است كه عشق را كه خود داري ، در ديگري زشت بشماري .

40 – كسي كه عيب خود را ببيند از ديدن عيب ديگران باز مي ماند .

41 – شكيبايي پوشاننده است و عقل شمشيريست برنده . پس عيب خود را با شكيبايي بپوشان و خواهشِ نفس خود را با شمشير عقل بكش .

42 – مؤمن شادي خود را آشكار مي سازد و اندوهش را در دل پنهان مي كند . روحش بزرگتر از همه و نفسش از همه حقيرتر است و از عصيان بيزار است .

43 – مؤمن دشمن ريا و خود نمايي است . همتش بلند ، خاموشيش بسيار و وقتش تنگ است .

44 – مؤمن شاكر و صبور است . همواره در كار انديشيدن است ، از كسي در خواستي ندارد ، خلقش آرام و طبيعتش نرم است .

45 – كسي كه خود را پيشواي مردم مي داند ، بايد پيش از آموزش ديگران به نفس خئدش بياموزد .

46 – بهترين كردار ها آن است كه نفس خود را به انجام كاري كه دوست نداري واداري .

47 – اي مردم ، خود نفستان را تربيت كنيد .

48 – پند ها چه بسيارند و چه كم آن ها مي پذيرند .

49 – پي بردن به عظمت خداوند ، خلق را در چشمت حقير خواهد كرد .

50 – شگفتا كه حسود از سلامت جسمش غافل است .

51 – آزمند اسير خواري است .

52 – كسي كه بسيار خطا كند ، كمتر شرمنده مي شود و كسي كه شرمش كم شود ، پرهيز از گناهش كمتر خواهد شد .

53 – اگر كسي به تو سلام كرد ، سلام گرمتري به او كن و اگر دست خيري به سويت دراز شد ، آن را با خير بيشتري پاداش ده . هرچند فضيلت از آنِ كسي است كه اول نيكي كند .

54 – سوگند به كسي كه همه ي آوازه ها و فرياد ها را مي شنود ، محال است كسي دلي را شاد كند ، و در اِزا خداوند برايش لطف و مهرباني نيافريند .

55 – با كسي كه به تو گفتن آموخته با تندي سخن مگو و به كسي كه تو را به راه راست هدايت كرده فخر مفروش .

56 – چه بسا سخناني كه از ستيزه مؤثرترند .

57 – نظر كسي را كه نسبت به تو خوش بين است ، تحقق ببخش .

58 – آبروي تو محفوظ است امّا درخواست كردن آن را مي ريزاند . ببين كه آبروي خود را پيش چه كسي

 مي ريزي .

59 – براي تو از تنگ دستي مي ترسم . مبادا به داده ي خدا راضي نباشي و دست طمع پيش خلق دراز كني . به خدا پناه ببر ، كه تنگ دستي موجب شكست و نقصان در دين مي شود .

60 – بدانيد كه جمله گرفداري ها فقر است . از فقر سخت تر بيماريِ جسم است و از بيماري جسم سخت تر بيماري روح است .

61 – بدانيد كه از جمله نعمت ها ثروت است . از ثروت بهتر سلامتي است ، و از سلامتي بهتر تقوا است .

62 – آنچه بتوان به آن اكتفا كرد ، كافي است . در پي آنچه واقع نمي شود ، مباش .

63 – سينه ي خِردمَند مَخزن اسرار است ، و گشاده رويي دام دوستي است و بردباري در مقابل سختي ها ،

 بدي ها را مي پوشاند .

64 – كسي كه تو را از بدي باز دارد ، مانند كسي است كه تو را به خير و خوبي مژده دهد .

65 - خير در دست كسي است كه راز خود را پنهان كند .

66 – شخص نیکوکار بهتر از عمل نیک است ، و شخص بدکاد بدتر از عمل بد .

67 – وفاداری نسبت به عهد شکنان ، عهد شکنی با خداست و عهد شکنی با عهد شکنان ، وفاداری با خداست .

68 – بصیرت به چشم داشتن نیست ، زیرا چشم گاهی با صاحب خود دروغ می گوید . امّا خِرَد هرگز به صاحب خود خیانت نمی کند .

69 – به محض آنکه حق را یافتم ، در آن شک نکردم .

70 – کسی که در راه حق تلاش کند از چشم جاهلان می افتد .

71 – دانشِ خود را وسیله ی نادانی قرار ندهید و ایمان خود را به شک مبدل نکنید . اگر می دانید عمل کنید و اگر ایمان دارید قدم بردارید .

72 – علم در گرو عمل است . پس کسی می داند که عمل می کند .

73 – حق گران است و سنگین ، امّا گوارا . باطل سبک است و ارزان امّا بیماری زا .

74 – سخن دانشمند اگر درست باشد داروست و اگر نادرست باشد درد است .

75 – هر چه را بجویید ، چه بخشی از آن و چه تمام آن ، را خواهید یافت .

76 – دانش راه را بر بهانه جویی می بندد .

77 – از دوستی با احمق بپرهیز ، زیرا او می خواهد به تو فایده برساند ، اما زیان خواهد رساند . از دوستی با بخیل بپرهیز ، زیرا آنچه را به آن نیاز داری از تو خواهد گرفت . از دوستی با بدکار بپرهیز ، که او تو را ارزان خواهد فروخت و از دوستی با دروغگو بپرهیز ، که برای تو مانند سراب خواهد بود که دور را نزدیک و نزدیک را دور می نمایاند .

78 – منشاء بی نیازی عقل است . خود پسندی همواره واهمه دارد .

79 – خردمند پیش از گفتن می اندیشد و احمق پیش از ااندیشیدن می گوید .

80 – حکمت بیاموز ، هر جا که باشد .

81 – هر گاه خداوند بخواهد بنده ای را پست کند ، دانش را بر او منع می کند .

82 – خوشا به حال آن کسی که به یاد آخرتش باشد ، کارهایش حساب شده باشد و به روزی خود قناعت کند .

83 – سخاوتمند آن کسی است که بی چشم داشت باشد .

84 – از دور شدن نعمت بترسید ، که رفته را بازگشتی نیست .

85 – قناعت ثروتی است که تمام نمی شود .

86 – با قناعت می توان ÷ادشاهی کرد و با خوش خلقی می توان در ناز و نعمت به سر برد .

87 – روزی دو نوع است : یکی آنکه به دنبال تو بیاید و دیگری آنکه تو به دنبالش بروی . مرگ به دنبال دنیادوست می آید تا او را از دنیا بیرون ببرد و دنیا به دنبال دوستدار آخرت می آید تا روزی او را به تمامی به او بدهد .

88 – چه بسا روزدارانی که از روزه جز گرسنگی و تشنگی عایدشان نمی شود و چه بسا نمازگزارانی که از نماز جز بی خوابی و رنج حاصلی ندارند .

89 – به شما چشم داده اند ، اگر آن را بگشایید و راه نشان داده اند اگر آن را بیابید و گوش بخشیده اند اگر با آن بشنوید .

90 – چه بسا گفته ی درستی که از آن نتیجه ی نادرست می گیرند .

91 – بی ارزش ترین دانش ها آن است که تنها بر زبان جاری شود و بهترین دانش ها آن است که در همه ی وجود آشکار باشد .

92 – علم عمل را می خواند . اگر پاسخ دهد ، آن علم مفید واقع می شود . وگر نه علم از عمل دور می شود .

93 – به قصد فهمیدن و آموختن سوال کن ، نه به منظور ایجاد اشکال ، زیرا جاهلی که قصد آموختن داشته باشد مانند عالِم است و عالِمی که به بیراهه رود ، مانند جاهل است .

94 – تنگ چشمی ننگ است ، ترس نفس است . شکیبایی شجاعت است و نخواستن ثروت .

95 – بالاترین ثروت و بی نیازی آرزو نداشتن است .

96 – کسی که به روزویِ خدادادی راضی باشد ، غم آنچه را که از دست داده است نخواهد خورد .

97 – تنگ چشمی بدی ها و زشتی ها را به دور خود جمع می کند .

98 – هر که آرزو هایش زیاد شود کِردارش بد می شود .

99 – طمع ، اسارتی همیشگی است .

100 – مالی که از آن پند گیری ، به هدر نخواهد رفت .

101 – کسی که دنیا را دوست بدارد و به آن دل ببندد ، آخرت را دشمن خواهد داشت . آنها مثل شرق و غرب اند . به هر کدام نزدیک شوی از دیگری دور خواهی شد .

102 – دنیا مانند ماری است که چون دست بر آن بکشی نرم است ، اما درونش زهری کشنده است . فریب خورده به سویش می رود و خردمند از آن اجتناب می کند .

103 – به خدا شوگند که این دنیای شما ، در چشم من از استخوان بی گوشت خوکی که در دست جذام گرفته ای باشد ، خوارتر و حقیر تر است .

104 – نسبت به دنیا بی میل باش ، تا خدا چشمان تو را به زشتی های آن بینا سازد . غافل مباش که از تو غافل نیستند .

105 – بگویید تا شما را بشناسند ، که مرد پشتِ کلامش پیداست .

106 – سخن را تا نگفته باشی اسیر توست و چون بگویی ، تو اسیر آن خواهی بود .

107 – زبانت را مانند طلا و نقره ات حفظ کن . چه بسا با یک کلمه نعمتی را از دست بدهی و به عذابی گرفتار شوی .

108 – ثَمَره ی کوتاهی در کار ، پشیمانی و ثمره ی احتیاط ، سلامت است .

109 – چیزی را که نمی دانی مگو .

110 – هر کس درد دل خود را با مؤمنی باز گوید ، مانند آن است که با خدا باز گفته باشد و هر کس درد دل خود را با کافری بگوید ، مانند آن است که از خدا گِله کرده باشد .

111 – عمل زشت برادرت را با خوشرویی گوشزد کن و بدی او را با گذشت از میان بَردار .

112 – بدکار را با نیکوکاری ادب کن .

113 – بدی را از دلت بیرون بیاور تا از دل دیگران نیز دور کنی .

114 – جنگ و ستیز اندیشه را دور می کند .

115 – از سکوت ، هیبت و بزرگی پدید می آید ؛ از انصاف ، دوستان بسیار شوند ؛ از نیکی کردن ، منزَلت زیاد شود و از فروتنی نعمت تمام شود .

116 – چه بسا کسی به سبب داشتن نعمت ، به عذاب گرفتار شود و چه بسا کسی که به سبب گرفتاری مورد لطف قرار گیرد .

117 – نخستین فایده ی صبر آن است که شخص را در مقابل جاهلان یاری می کند .

118 – اگر صبور نیستی خود را وادار به صبر کن ، زیرا کم پیش می آید که کسی خود را شبیه به گروهی کند و از آنها نشود .

119 – اگر صبور باشی ، هر مصیبتی نزد خدا پاداش دارد .

120 – عجله پیش از توانستن و تعلل پس از رسیدن زمان مناسب ، هر دو از نادانی است .

121 – کسی که با صبر آرام نگیرد ، بی قراری تباهش خواهد ساخت .

122 – فرمان خدا را کسی اجرا می کند که مدارا و فروتنی کند و طمع کار نباشد .

123 – از کم بخشیدن نا امید مباش ، زیرا نا امید کردن از آن هم کمتر است .

124 – کمک به اندازه ی نیاز خواهد رسید .

125 – ای فرزندِ آدم ، آنچه بیش از روزیِ خویش بدست آوردی ، امانتی است که باید برای دیگران نگه داری .

126 – ای فرزند آدم تو خود وصی خود باش و آنچه را که می خواهی پس از مرگت به دیگران بدهند ، خودت بده .

127 – زندگی خوش در قناعت است .

128 – کسی که میانه روی کند ، تنگ دست نخواهد شد .

129 – به کسی که در تنگدستی ببخشد ، با گشاده دستی خواهند بخشید .

130 – مقام و مرتبه ی مرد به اندازه ی همت او ، صداقتش به اندازه ی جوانمردی او ، شجاعتش به اندازه ی ننگ داشتنش از کارهای ناشایست ، و پاکدامنی اش به اندازه ی غیرت اوست .

131 – جوانمرد ، مهربان تر از خویشاوند است .

132 – قدرت که زیاد شود ، شهوت و آرزو کم می شود .

133 – دوستت را آنچنان دوست بدار که به افراط نروی ، مبادا روزی دشمنِ تو شود . و دشمنت را به اعتدال دشمن بدار ، شاید روزی دوستِ تو شود .

134 – ستایش بیش از حد چاپلویس است ، و کم تر از حد ، ضعف و حسد است .

135 – با فرزندان دیگران نیکی و مهربانی کنید ، تا نگهدار فرزندان شما باشند .

136 – گروهی خدا را به خاطر خواسته بندگی می کنند . این عبادت بازرگانان است . گروهی از روی ترس خدا را بندگی می کنند ، این عبادت غلامان است . گروهی هم از روی شُکر و سپاس خدا را بندگی می کنند و این عبادت آزادگان است .

137 – دروغ نگفتم و وسیله ی دروغ قرار نگرفتم و گمراه نشدم و کسی را گمراه نکردم .

138 – قوام دنیا و دین به چهار کَس است : عالمی که علم خود را به کار برد ، جاهلی که از آموختن ننگ نداشته باشد ، توانگری که احسان کند و بخیل نباشد ، و فقیری که آخرت خود را به دنیا نفروشد .

139 – پرهیزگاری آغاز عمل کردن به اخلاق است .

140 – هر کَس باطن خود را اصلاح کند ، خداوند ظاهر او را هم اصلاح خواهد کرد و هر کس برای دینش کار کند ، خداوند دنیای او را هم کافی خواهد ساخت .

141 – ترس با زیان توأم است و شرمندگی ناامیدی در پی دارد . فرصت مانند ابر می گذرد ، پس فرصت های خوب را از دست ندهید .

142 – اگر از انجام کاری هراس داری ، خود را درگیرش کن . زیرا اجتناب کردن سخت تر است از هراسی که داری .

143 – گرفتار فتنه و بلا را سرزنش نکنید .

144 – ای مردم ، بترسید از خدایی که هر چه بگویید می شنود و هر چه پنهان سازید می داند .

145 – گناه نکردن آسان تر از توبه کردن است .

146 – کسی بیشتر فکر می کند ، محل خطا را بهتر می شناسد .

147 – بی نیازی از عذر خواهی ، بهتر از عذر موجه داشتن است .

148 – کسی که در عمل کوتاهی کند دُچار اندوه خواهد شد .

149 – از کسانی مباش که عمل نکرده به آخرت امیدوارند .

150 – حداقل کاری که باید در راه خدا انجام دهید آن است که نعمت های او را وسیله ی انجام گناه قرای ندهید .

151 – از گناهان پنهانی بپرهیزید که خداوند خود گواه و حکم دهنده خواهد بود .